تویسرکان، شهر ملی منبت
- تویسرکان یکی از شهرهای استان همدان است. این شهر در جنوب کوه الوند و شهر همدان واقع شده و به خاطر تعدد و بزرگی درخت‌های گردویش معروف است.
- گویش مردم شهرستان تویسرکان را فارسی با لهجه‌ای از زبان لری معرفی می‌کند.
تولید گردو
- تویسرکان، با کیفیت‌ترین گردوی جهان را تولید می‌کند.
- این شهرستان با دارا بودن بیش از ۳۶۸۰ هکتار سطح زیرکشت درختان مثمر و بارده و ۷۱۰هکتار نهال گردو، بالاترین سطح زیرکشت در استان همدان و یکی از قطب‌های تولید گردو و چوب درخت گردو در کشور محسوب می‌شود.
منبت کاری
تولید انواع صنایع دستی چوبی مانند: خراطی و منبتکاری از دیرباز در منطقه شهری تویسرکان رواج داشته و اخیراً شمار زیادی از اهالی روستاهای توابع شهرستان نیز به این صنعت روی آورده‌اند.
صندوق مقبره استرومُردخاي از اماكن ميراث فرهنگي همدان نيز كه توسط استاد رحمت ا... بيات منبت شده از آثار دوره پهلوي مي باشد. نام استاد مذكور در قسمت پايين صندوق حك شده است .
از آثار ديگر اين استاد فرهيخته دَرِ حسينيه همدانيان در مشهد مقدس است كه با روزي 16ساعت كار به همراه فرزندان آن را به پايان رساندند.
در كنار صنايع دستي چوبي مثل منبت و معرق و ساخت ساز سنتي(اعم از تار و سه تار) ، جاجيم بافي، رودوزيهاي سنتي و سفال چرخي در روستاي فرسفج نيز از هنرهاي فعال شهر تويسركان مي باشند.
- نقش گلهاي چندپر كه در بين صنعتگران اين منطقه به گلريز معروف است جزء ويژگي هاي نقوش منبت تويسركان است كه برگرفته از نقش و نگار فرش هاي دستباف ايراني است.
نقوشي كه براي تاج مبل ، بعد جلويي مبل به نام قيد جلو و وسط ميزهاي مختلف به كارميرود نيز متفاوت است. آن چه مسلم است نقوش به كاررفته در همه قسمت هاي يك سرويس مبل با هم هماهنگي دارند .
پراكندگي منبت منطقه مذكور علاوه بر شهر تويسركان بيشتر در روستاهاي اشترمل، جيجانكوه، سيدشهاب و مبارك آباد مي باشد كه به صورت كارگاهي يا خانگي فعال مي باشد.
- طبق آخرين آمار موجود در معاونت صنايع دستي، تعداد كارگاههاي شهرستان تويسركان 4053 مورد ميباشد كه 7323 نفر در اين كارگاه هاي كوچك و بزرگ به روش خانگي يا كارگاهي فعاليت ميكنند.
محصولات تولیدی این منطقه 98% مبلمان منبت اعم از بوفه ، سرویس مبل ، سرویس خواب و سرویس غذاخوری می باشد.
در سالهاي اخير تعداد 700 نفر از اين فعالان مشمول بيمه تامين اجتماعي شده اند.
پراكندگي منبت شهرستان تويسركان به طور معمول در روستاهاي اشترمل، جيجانكوه، سيدشهاب، مبارك آباد، بادامك و عين آباد ميباشد. شغل اصلي بيشتر مردان روستاهاي يادشده منبت كاري است. درصدي از منبت كاران نيز در شهر تويسركان فعال مي باشند.
- از جمله منبتكاران پيشكسوت بخش مركزي تويسركان به استاد رحمت ا... بيات و فرزند ايشان عزت ا... بيات، رضامراد تركاشوند، رضا كوروند، مراد احمدوند، عليبخش احمدوند و بانو فرشته تركاشوند اشاره مي كنيم .
گفتني است منبت مبلمان تويسركان پس از توليد به بسياري از شهرها و مناطق ايران به خصوص مشهد، شيراز، اصفهان و تبريز صادر ميشود و صادرات خارج از كشور از جمله كردستان عراق، تركيه، ارمنستان و... نيز از طريق واسطه و بدليل مشكلات حمل بار و وزنكشي منبت به شيوه غيرگمركي و غير رسمي انجام مي شود.